EMDR staat voor “Eye Movement Desensitization and Reprocessing” en is een volwaardige en effectieve psychotherapeutische behandelmethode. Letterlijk vertaald betekent het: “door oogbeweging opnieuw beleven van de ingrijpende gebeurtenis(sen), deze ontlading verwerken van de emotionele reacties”. Iedere gebeurtenis die als herinnering een blijvend negatief effect op iemands leven heeft wordt binnen de psychiatrie traumatisch genoemd. Typisch voor een traumatische herinnering zijn de heftige emoties, de levendige beelden en de fysieke reacties daarop. Deze herinneringen worden telkens weer geactiveerd in situaties die lijken op die tijdens de traumatische gebeurtenis. Zo kan later een geluid dat je hoort, een geur die je ruikt of een beeld dat je ziet de beelden en de gevoelens aan die gebeurtenis weer levendig terug brengen. Inclusief alle lichamelijke reacties van toen.
Wanneer EMDR?
EMDR kan worden toegepast om de vastgelopen verwerking van traumatische ervaringen weer op gang te helpen. Bepaalde ervaringen kunnen diep ingrijpen in het leven van mensen. Een groot deel van de getroffenen “verwerken”deze ervaringen op eigen kracht. Bij anderen ontwikkelen zich psychische klachten, zoals:
- Prikkelbaarheid
- Woede-uitbarstingen
- Concentratiestoornissen
- Overmatige waakzaamheid
- Buitensporige schrikreacties / paniekaanvallen
- Moeite met in- of doorslapen
- Nachtmerries of flashbacks
- Beperkt uiten van affect
- Hulpeloosheid of walging
- Instabiliteit in de emotionele beleving
- Nare (traumatische) ervaringen uit het verleden
- Ongedefinieerde angstklachten en/of gevoelens
- Intense reacties van angst
- Allerlei angsten en fobieën
- Oorlog, geweld, overval ervaringen
- Zelfbeeld klachten
- Zelfvertrouwen klachten
- Depressieve klachten
Belangrijk in de therapie is om samen te kijken waar de klachten ontstaan zijn of wat de gebeurtenis of gevoelens nu met je doen. Samen met de therapeut wordt gezocht naar de mogelijke oorzaak. ook als er geen duidelijke oorzaak is maar wel de klachten, dan kan EMDR succesvol toegepast worden en wordt er samen met de therapeut een behandelplan opgesteld.
Hoe werkt EMDR?
Dat EMDR werkt bij trauma’s lijdt geen twijfel. Er bestaan inmiddels 21 gecontroleerde onderzoeken naar de effectiviteit van EMDR. Dit maakt EMDR op dit moment de meest geëvalueerde behandeling op het gebied van trauma.
Kort geschetst houdt de geprotocolleerde behandeling het volgende in:
De therapeut zal vragen aan de nare belevenis terug te denken inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen. Daarna wordt het verwerkingsproces opgestart. Door het met de ogen volgen van de hand van de therapeut of bilaterale audio stimulatie (klikjes via de koptelefoon) wordt het informatieverwerkingssysteem in de hersenen gestimuleerd. De EMDR procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. De cliënt wordt na elke set oogbewegingen gevraagd zich te concentreren op de meest opvallende ver
andering, waarna er een nieuwe set volgt. De aangeboden sets oogbewegingen of geluiden zullen er langzamerhand toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest.
Zijn er ook nadelen?
Na afloop van een EMDR therapie kunnen de effecten nog even doorwerken. Dat is natuurlijk goed. Toch kan dit in sommige gevallen de cliënt het idee geven even de regie kwijt te zijn. Bijvoorbeeld als er nieuwe beelden of gevoelens naar boven komen. Vaak is het dan een geruststelling om te weten dat dit in de regel niet langer dan drie dagen aanhoudt. Daarna is er als het ware een nieuw evenwicht ontstaan. Het is aan te bevelen een dagboekje bij te houden en op te schrijven wat er naar boven komt. Deze ervaringen kunnen dan in de volgende sessie aan de orde komen.
De EMDR behandeling zal doorgaans dertig tot negentig minuten in beslag kunnen nemen. Daar ieder brein een eigen verwerkingsmechanisme heeft, kan de therapeut onmogelijk vooraf bepalen hoelang een sessie duurt en hoeveel er nodig zijn. Gemiddeld zal een sessie ongeveer één uur duren en heeft men gemiddeld twee tot zes sessies nodig bij meervoudige problematiek.
Manôn Veenstra-Verleun is EMDR Therapeut en is aangesloten bij de Samenwerkende EMDR therapeuten. De behandeling zal vergoed worden als consult psychosociale zorg.
